Caveau du Sagittaire

Ons 'maison en pierre' is zeker 700 jaar oud. Het was in de vijftiende eeuw een onderdeel van de verdedigingsmuur van het dorpje. Om de muur - en dus ook het huis - extra stevigheid te geven hebben de onderste twee verdiepingen gewelven: begane grond (cave) en ook de woonkamer op de eerste verdieping. Dat geeft de woonkamer in ons huis zijn bijzondere karakter. Het huis van onze buren staat boven op twee gewelfde verdiepingen welke behoren bij ons ons. In het huis van de buren zijn in de buitenmuur nog de spleten te zien waaruit boogschutters hun pijlen konden afschieten.

Binnenklimaat

Toen wij op 1 september 2023 ons huis introkken waren benieuwd hoe goed het huis bestand is tegen de hitte van de zomer. Naar Nederlandse begrippen heerst er in Lanas elke zomer twee maanden lang een hittegolf. En de week ervoor was het een paar dagen boven de 40 graden geweest (code rood in de Ardèche). Nederlandse huizen zouden zonder airco veranderen in een sauna maar volgens de Nederlandse eigenaar was het binnen nooit warmer dan 23 graden ... en hij had gelijk. Ondanks dat het in september nog steeds tropisch warm was, was het binnen aangenaam: in de woonkamer maximaal 26 graden en op de bovenste slaapverdieping nog een acceptabele 28 graden.

De Franse huizen zijn gebouwd om de warmte tegen te houden: dikke muren, kleine ramen met luikjes. In ons huis lopen de muurdiktes van 120 cm op de begane grond tot 60 cm op de derde verdieping. De massa aan stenen stabiliseert de binnentemperatuur waardoor het 's Nachts weinig afkoelt en overdag weinig opwarmt. Binnen heerst de gemiddelde temperatuur van het etmaal. Dus als het overdag 30 graden is, en 's nachts 20 graden, dan is de binnentempertuur constant 25 graden.

De winter is een ander verhaal. De winter is hier korter en milder dan in Nederland: 2000 graaddagen tegenover 2700 graaddagen. Maar in ons huis met energielabel F (dubbel glas en geïsoleerd dak) moeten we flink stoken om het aangenaam te krijgen. Net als veel oude Franse huizen gebruiken we elektrische kachels en een houtkachel in de woonkamer. Als we in het stookseizoen door de straten lopen ruiken we altijd de rookgassen van de vele houtkachels. Het is in Frankrijk dan ook de goedkoopste manier om een huis te verwarmen. Houtstook is ruim twee keer goedkoper dan elektrische verwarming maar het is natuurlijk wel een hoop werk; de hele dag moet je de kachel aan de praat houden. Website vergelijking van energiebronnen.

Elektriciteit

Tot onze verrassing bleek de hoofdaardedraad doorgeknipt.

Bij de verkoop van een huis moet de verkoper een onderzoek laten doen naar de staat van de elektrische installatie (diagnostic électrique). De rapportage van het onderzoek is een verplicht onderdeel van de koopakte en heeft alleen een voorlichtende functie ten behoeve van de aspirant koper. Bij de aankoop van ons huis lazen we in dit rapport dat een aantal onderdelen van de installatie niet aan de normen voldeed en dat deze gebreken door een gekwalificeerde elektricien moesten worden opgelost. De technische Franstalige formuleringen konden we moeilijk beoordelen op de omvang en urgentie van de herstelwerkzaamheden. Wel bevroedden we dat het 'op norm brengen' van de installatie wel eens duizenden euro's zou gaan kosten.

Toen we in ons huis gingen wonen openbaarde zich een probleem. Als we te veel elektrische apparaten tegelijkertijd gebruikten viel alle stroom uit. De zekering van de hoofdschakelaar van Enedis (de Franse netwerkbeheerder) schakelde de stroom af. Dit gebeurde bijvoorbeeld als de boiler aanstond, samen met een elektrische kookplaat en de oven. Nadat dit een paar keer in een week was gebeurd wisten we dat de grens ergens bij de 6000 Watt lag. Boven de 6 kW sloeg de hoofdzekering af. We begrepen niet waarom dit gebeurde. We hebben immers bij de energieleverancier EDF een aansluiting van 15kVA. Misschien had het te maken met de 9kVA-aansluiting van de vorige eigenaar. We concludeerden dat de hoofdzekering van Enedis niet goed was afgesteld en we probeerden dit aan te kaarten bij Enedis.

We stuurden meerdere berichten naar Enedis maar we kregen geen reactie. Toen maar EDF proberen. Ook hier liepen we vast. Om de boel vlot te trekken dienden we maar een klacht in bij EDF en toen we daar na een maand een reactie op kregen, begrepen we inmiddels ook dat het probleem helemaal niet bij Enedis of EDF lag.

Het probleem met het 'niet op norm zijn' van de installatie werd pijnlijk duidelijk toen onze metselaar - die bezig was in de kelder - onder stroom stond toen hij de waterleiding aanraakte. De oorzaak bleek een defect aan een elektrische muurkachel. Deze lekte stroom en de stroom vond zijn weg via de waterleiding naar de grond. Vreemd! De aardlekschakelaar zou toch moeten 'klappen'? De metselaar ontdekte dat de hoofdaardedraad buiten was doorgeknipt! Dit euvel stond in het rapport als volgt beschreven (vertaald naar het Nederlands): De waarde van de weerstand van de aardverbinding is niet aangepast aan het reststroomverschil (gevoeligheid) van de differentieelinrichting(en) die de gehele elektrische installatie beschermt. Het voornemen van de renovatie van onze elektrische installatie kreeg prioriteit.

Het vinden van een elektricien werd nog een project op zich. Na heel was uurtjes zoeken vonden we Joël Picore. Hij woont in de buurt en kon snel langskomen om een offerte op te stellen. We hoopten dat hij ook ons probleem met de hoofdschakelaar kon oplossen omdat hij wellicht de juiste ingangen heeft bij Enedis.

Het bezoek van de elektricien was zeer verhelderend. Na een korte blik in de zekeringkast begrepen we uit de lichaamstaal van Joël dat de complete installatie hopeloos was verouderd. Alles was houtje-touwtje aan elkaar geknoopt. Het advies: complete vervanging van alle draden, stopcontacten, schakelaars en de zekeringkast. Toen we ons probleem met de hoofdschakelaar voorlegden verraste Joël ons met zijn antwoord. Onze hoofdschakelaar is netjes afgezekerd op 15 Ampère. Ons probleem met de stroomuitval wordt veroorzaakt door een slechte verdeling van onze elektrische apparaten over de drie fases van de elektriciteitsaansluiting.

We raakten inmiddels geïnteresseerd in de driefasenstroom en gingen er ons in verdiepen. Bij driefasenstroom is het belangrijk dat de apparaten goed over de drie fasen worden verdeeld. Als het verschil in stroomsterkte tussen de fasen te groot wordt ontstaat er een te grote onbalans en schakelt de hoofdzekering alle stroom af. Dit is het geval bij onze huidige installatie en de oorzaak van de stroomuitval. Als de elektricien onze installatie opnieuw zou indeling, zou dit probleem verleden tijd moeten zijn.

Tijdens ons onderzoek stuitten we op een fout van de afzekering van de hoofdschakelaar. Bij ons abonnement van 15 kVA hoort een afzekering van 3x25 Ampère. Op onze hoofdschakelaar konden we aflezen dat deze was afzekerd op 3x15A wat overeenkomt komt met een maximaal vermogen van 9 kVA; het vermogen van de vorige eigenaar. Toen we via email bij EDF opheldering vroegen, werden we prompt de volgende dag gebeld. We konden direct een afspraak inplannen voor een monteur van Enedis. Twee weken later heeft hij de aansluitwaarde aangepast naar de maximale instelling (3x30A). Eigenlijk had er al rond 1 september een monteur moeten komen toen wij het abonnement van de vorige eigenaar overnamen. Sinds de aanpassing aan de meter zijn de problemen met het afschakelen van de hoofdzekering niet meer gebeurd.

Het advies van de elektricien was even schrikken. Voor bijna 9.000 euro zal hij in het voorjaar onze installatie vernieuwen. Hij zal minimaal drie weken bezig zijn. De voorziene kosten voor de renovatie hadden we ingezet bij de onderhandeling van de koop van de woning, maar de behaalde winst op de koopprijs dekt niet de werkelijke kosten.

Aankoop

Toen wij op zoek waren naar een huis in Frankrijk stuitten we op een advertentie op de website voor Nederlandstaligen in Frankrijk. De titel luidde: "Heerlijk dorpshuis, 50 mtr van rivier de Ardèche. Karakter en scherpe prijs!" We waren meteen onder de indruk van de bijzondere kloosterachtige sfeer van de woonkamer. Het huis voldeed echter niet aan twee wensen van Alfred: een garage en uitzicht. Dus bleven we doorzoeken maar al snel kom je erachter dat geen enkel huis voldoet aan al je wensen.

Om een beetje grip te krijgen in de shortlist maakte Alfred een vergelijkingsoverzicht. Het 'heerlijke dorpshuis' scoorde tot onze verbazing in de middenmoot. Toch bleef het huis in Lanas stiekem onze favoriet. Toen we zo'n beetje alle websites van de vele makelaars hadden uitgekamd (Frankrijk heeft helaas geen Funda.nl) en we ons realiseerden dat de prijs van het 'heerlijke dorpshuis' inderdaad wel scherp was, besloten we om de woning te gaan bezichtigen.

Een voordeel was dat eigenaren Nederlanders waren die het huis al 23 jaar in bezit hadden als vakantiewoning. Bij de bezichtiging in april 2023 waren we verkocht. Het huis, het dorpje en de omgeving verwelkomden ons met hun unieke schoonheid. Terug in Nederland brachten we een bod uit en na een onderhandeling hadden we een koopovereenkomst.

Direct zette Alfred zijn woning in Deventer in de verkoop en toen deze op Funda verscheen was het huis in een week verkocht. Alles leek op rolletjes te lopen. We dachten dat we in de zomer zouden kunnen emigreren ... maar je kent vast het tv-programma 'Ik vertrek'.

Toen de datum van het tekenen van het voorlopig koopcontract naderde voelde Alfred nattigheid. We hoorden maar niks van de notaris. Alfred: "geen bericht is slecht bericht". Toen we polshoogte namen bij de makelaar bleek dat de notaris nog vragen had over de ingang. Dat 'iets' zou de hele vekoop met maanden vertragen. Stukje bij beetje kwamen we erachter dat de notaris drie problemen had ontdekt.

• een splitsingsacte ontbrak met het huis van de buren die op onze kleine cave staat.
• in een grijs verleden hadden vorige bewoners illegaal een klein stukje van de openbare ruimte geannexeerd bij de uitbreiding van de grote cave.
• er was niets vastgelegd over onze toegangstrap die we delen met de buren.

De Nederlandse eigenaar had deze tekortkomingen bij de koop ook al opgemerkt maar dezelfde notaris had er toen niets mee gedaan. Door de verandering van de Franse wetgeving in 2019 moesten deze zaken nu wel bij de koop worden geregeld. De makelaar en de notaris konden ons niet vertellen hoe lang het zou duren voordat wij het huis konden kopen. Inmiddels zou Alfred zijn huis in Nederland per 3 oktober verkopen. Dit speelde allemaal op de dag voor onze huwelijksreis. Ik weet ... het levert allemaal geen spannende televisie op bij 'Ik Vertrek', maar de aankoop stond nu op losse schroeven.

Vaak kwam Alfred op zijn werk dit type problemen tegen en zijn baas zei dan: "Verzin desnoods een list!", een prachtige quote uit de avonturen van Olivier B. Bommel. Wij zaten met het probleem dat we dakloos konden worden en de Nederlandse eigenaar zou niet blij zijn als de koop zou afketsen.

Om tot een oplossing te komen stelde Alfred aan de eigenaar voor dat wij per 1 september de woning zouden intrekken. Dat zou de eigenaar verzekeren van de koop en het loste ons huisvestingsprobleem op. De eigenaar ging akkoord.

Op vrijdag 1 september vertrokken we met onze hond en de drie poezen naar ons nieuwe land en woning. 's Avonds kregen we de sleutel van de eigenaar. Een maand later (27 september) tekenden we het voorlopig koopcontract. De notaris verzekerde ons dat het huis uiterlijk 16 december zou passeren. Omdat de notaris niet een datum kon noemen leek het alsof hij het planning niet onder controle had. En dat bleek ook. 16 december ging geruisloos voorbij. De notaris blonk uit in stilzwijgen. Er werd nooit gereageerd op onze vragen per e-mail. Ook de 150 e-emails van de eigenaren aan de notaris leken te verdwijnen in een zwart gat. Of het nou te maken heeft met de stroperige Franse procedures of een notaris die dit dossier weinig prioriteit gaf, weten we niet. Uiteindelijk ondertekenden we het definitieve koopcontract op 26 maart 2024; een half jaar na het voolopig koopcontract en precies een jaar nadat we voor het eerst contact hadden gelegd van de eigenaar. Het moest blijkbaar zo wezen.