⚠ Ons nieuwe webadres is ikvertrek.fr

Wat we zowel meemaken in onze Tweede Jeugd

Boodschappen doen in de Intermarche visafdeling
De visafdeling in de Intermarché

De hypermarché

Faire les courses (boodschappen doen) in Frankrijk is voor sommigen een gruwel en voor anderen een toeristische attractie. Het verhaal is bekend. Bijna alle kleine winkels zijn sinds de jaren zestig door de schaalvergroting weggeconcurreerd door enkele grote bedrijven. Bij ons in de buurt is er een kleine Spar die het moet hebben van toeristen, maar omdat de prijzen er aan de hoge kant zijn, rijden we twaalf kilometer naar Aubenas voor ons wekelijks bezoek aan de hypermarché.

Meestal gaan we naar de Intermarché welke ligt in de zone d’activité: een foeilelijk allegaartje van ‘loodsen’ waar de Fransen noodgedwongen hun meubels, kleding, schoenen, ijzerwaar en etenswaar kopen. Iets beter gesitueerd ligt E.Leclerc. Het is een typische hypermarché die met een winkeloppervlak van 5600 m² een aantal dienstverlenende bedrijfjes herbergt zoals een kleermaker, sleutelmaker, stomerij, kapper, drogist, boekenwinkel en postkantoor, er is een zit-, wachtruimte met wifi, en buiten liggen er dienstverlenende bedrijven van E.Leclerc waaronder een benzinepomp met de goedkoopste benzine.

De voorbereiding

Alfred maakt altijd een keurig digitaal boodschappenlijstje voor de maaltijden die hij bereidt. Ik doe het meer uit mijn hoofd. ‘s Zomers nemen we een koelbox mee om de gekoelde producten tijdens de terugreis koel te houden, een handigheid van Alfred met zijn jarenlange camperervaring. En als we naar E.Leclerc gaan moeten we s’ zomers niet vergeten om een trui mee te nemen want de gangen met de koelvitrines zijn onaangenaam koud. Maar dat zal binnenkort wel verleden tijd worden, want ook in Frankrijk worden de nieuwe koelschappen uitgerust met deuren. De rugzakken laten we thuis want die mogen de winkel niet in, evenals Einstein die inmiddels wel aanvoelt wanneer zijn baasjes zich klaarmaken voor hun wekelijkse uitje.

De beleving

Het walhalla van het consumentisme verkoopt praktisch alles wat een mens nodig heeft: eten, kleding, ijzerwaar, witgoed, computers, speelgoed, matrassen, tuingereedschap, noem maar op. De hypermarché is een merkwaardige mix van een discount-supermarkt en een delicatessezaak, en ze hebben afdelingen voor biologische producten en streekproducten. Al lopend trekt het culinaire Frankrijk aan ons voorbij: slakken, oesters, pot-au-feu, verse pasta, confit de canard, gedroogde worst, karamelsnoepjes om maar wat te noemen. De sfeer is altijd gemoedelijk, bijna sereen, de gangpaden zijn ruim. Haastige klanten zie je niet veel omdat de hypermarché niet zo handig is voor de vergeten boodschappen.

Goed voor de conditie

Zodra we de poortjes van de winkel passeren raken we elkaar gauw uit het oog. Het probleem is dat het bijna ondoenlijk is om met zo min mogelijk passen bij de kassa uit te komen met alle benodigde boodschappen in het winkelkarretje. Gelukkig zie ik dat veel Fransen ook van hot naar haar lopen. Neem bijvoorbeeld de nootjes: die kunnen wel op vijf plaatsen liggen: bij de groenten, de bio-afdeling, de afdeling met lokale producten, bij de chips of bij de aanbiedingen. Ook kant-en-klaarmaaltijden liggen overal verspreid: afdeling houdbaar, vers gekoeld, diepvries en bij de traiteur. En dan heb je de onvindbare producten: waar ligt de aardappelpuree of de eieren?

Boodschappen doen in de Intermarche
Keuezestress bij het uitkiezen van een stukje vlees

Franse producten op 5000 m2

De Franse grootgrutters etaleren een zeer ruime keuze aan kwaliteitsproducten. Zo wandel je langs vele meters soorten kaas (maar geen MonChou want dat is een Nederlands merk), heel veel vlees- en vleesproducten: worsten, hammen, patés, varkenspoten, konijn, eend, koeienwang, varkenstong, en ook ingewanden zoals varkensnieren. Op de visafdeling pakken ze ook uit met verse vis op ijs, kreeft, slakken, schaal- en schelpdieren. De toetjesafdeling is een ‘straat’ met een weerszijden allerlei variaties. Typisch Frans is dat alle toetjes in een eenpersoonsverpakking zitten. Elke supermarkt heeft ook een eigen traiteur waar je voor een schappelijke prijs vers gemaakte gerechten kan kopen. Van bœuf bourguignon, gebraden kip, gratin dauphinois, pizza’s. Bij Intermarché maken ze verse sushi.

Dat de Franse supermarkten zoveel verse kwaliteitsproducten kunnen aanbieden heeft te maken met een andere eetcultuur. De Fransen geven gemiddeld 20 procent van hun inkomen uit aan eten, Nederlanders rond 12 procent.

Fransen vinden het belangrijk dat hun eten uit Frankrijk komt. Op bijna elke verpakking staat expliciet dat de ingrediënten uit Frankrijk komen. En als dat niet zo is zetten sommige fabrikanten er maar op dat het verpakt is in Frankrijk.

Op de imposante groente- en fruitafdeling missen wij verwende Nederlanders het assortiment voorgesneden roerbakgroenten en de bloemkoolrijst (het koolhydraatarme dieet is in de Ardèche nog onontdekt). We merken dat we in Nederland echt bevoorrecht waren met de kwaliteit en prijs van de producten uit het Westland. Het lijkt er op dat hier de misvormde paprika’s in de schappen liggen die de Nederlandse supermarkten nooit bereiken.

Wat verkopen ze niet:

  • Voor tabak en rookwaar moet je naar de ‘Tabac’.
  • Geneesmiddelen zoals pijnstillers en pleisters zijn alleen te koop bij de pharmacie: een combinatie van een drogist en een apotheek
  • Supermarkten verkopen zelden kranten, tijdschriften, lectuur en boeken

Naar welke typische Nederlandse producten zoek je tevergeefs:

  • Zakjes met mixen voor sausen, bv. kerriesaus, stroganoffsaus, aspergesaus e.d.
  • Kruidenmixen voor nasi, bami, macaroni, lasagne etc.
  • Satésaus
  • Currysaus
  • Nederlandse mayonaise (niet zuur)
  • Rookworst
  • Kipgehakt
  • Hagelslag en andere zoetigheden
  • Puntpaprika
  • Rode peper (soms wel, soms niet)
  • Boerenkool
  • Koffie met grove maling (de snelfiltermaling is fijner)
  • Drop
  • Hollandse garnalen
  • Zoute haring
  • Koffiemelk (vloeibaar of poeder)
  • Diepvries bladerdeeg
  • Diepvries borrelhapjes zoals bitterballen
  • Snijbloemen

Wat hebben de Franse supermarkten tegenwoordig wel:

  • Pindakaas, jawel!
  • Heel veel soorten chips met bijzondere smaakjes. Vroeger was er alleen naturel chips, welke trouwens bij de maaltijd wordt gegeten.

Boodschappen doen in de Intermarche toetjes Les grands classiques
Alfred kiest een toetjes uit 'Les grands classiques'.

Voor alcohol hoef je niet naar de slijterij, die er trouwens ook niet zijn. Wijn is bijna overal te koop: bijvoorbeeld bij de caveaux (wijnhuizen), onze bakker, een bouwmarkt of een simpele food-truck. Handig in Frankrijk zijn de liter(s)dozen met wijn (inclusief tapkraantje) die mooi in de koelkast passen. De hypermarkten bieden een ruim drankassortiment aan. Ze hebben hectometers aan wijn, decameters aan bier, whisky, rum en mixdrankjes, meters aan likeuren, maar slechts decimeters aan Spaanse sherry en Portugese port. En opvallend: slechts drie merken cognac. Na wat uitpluizen blijkt dat nagenoeg alle Franse cognac wordt geëxporteerd omdat buitenlanders bereid zijn om er meer voor te betalen. Veel Fransen schijnen als alternatief het goedkopere armagnac te drinken maar ook voor het aanbod van armagnac moet je met een vergrootglas zoeken. Niet te koop: kratten bier. Onbekend: statiegeld.

Prijzen

Over het algemeen zijn de prijzen vergelijkbaar met die van Nederland. Het vlees en taarten zijn duurder, drank is goedkoper. Van de Franse supermarkten schijnt E'Leclerc het goedkoopst te zijn. De Lidl vonden we niet veel goedkoper en het assortiment is er beperkter.

De kassa

Wat opvalt is dat de leeftijd van de kassières gemiddeld een stuk hoger is dan die in Nederland. Ze kletsen altijd veel met hun klanten en wachten rustig tot je de boodschappen hebt ingepakt. Het typische Franse ritueel met het betalen per cheque - wat heel veel tijd kostte en stof tot praten opleverde - is vorig jaar afgeschaft. De zelfscan is nog niet zo populair. De Fransen appreciëren het persoonlijk contact veel meer dan Nederlanders.

Met drie grote boodschappentassen en 200 euro lichter gaan we weer naar huis. Bij thuiskomst worden we altijd begroet door een doldwaze Einstein, die blij is dat zijn baasjes er weer zijn.

7 oktober 2024