Emigreren doe je zo ... of juist niet

Nadat we het besluit hadden genomen om te emigreren moesten we een berg aan zaken regelen. Een Nederlands huis verkopen, een Frans huis kopen en de verhuizing organiseren. Hierbovenop moesten veel formaliteiten worden geregeld, zoals het regelen van de zorgverzekering en het exporteren van de auto. We hadden nog het voordeel dat we binnen de Europese Unie bleven, waardoor sommige zaken soepeler zijn geregeld, hoewel ze ons nog heel wat hoofdbrekens zouden kosten.

We zijn ongeveer zes maanden voor ons vertrek begonnen met het verzamelen van informatie en het regelen van de formaliteiten, en dat was naar onze indruk niet te laat. Een handicap voor ons was dat we het Frans onvoldoende beheersten om aan de Franse kant informatie te winnen. We waren veelal afhankelijk van Nederlandstalige bronnen op internet met wisselende en beperkte informatie, en vaak niet voor onze situatie van toepassing. Daarnaast liepen we tegen allerlei onverwachte problemen zoals het niet hebben van een Franse DigiD en het niet hebben van een Frans telefoonnummer.

onze ervaringen en praktische tips per onderwerp

Zorgverzekering

Het afsluiten van een zorgverzekering werd voor ons een hoofdpijndossier. Ruim drie maanden waren we afwachting van de aanvraagprocedure.

Rechten en plichten

Bij emigratie verlies je het recht op de (verplichte) Nederlandse basisverzekering. In Frankrijk zijn de burgers en ingezetenen niet verplicht om een zorgverzekering af te sluiten (In Nederland geldt er wel zo'n verplichting). Nederlanders (en Fransen) die in Frankrijk in loondienst werken zijn altijd automatisch via hun werkgever verzekerd. Ondernemers moeten zich zelf verzekeren voor ziektekosten. Nederlandse gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden (o.a. WIA) hebben in principe geen recht op een Franse basisverzekering en speciaal voor hen bestaat er de Buitenlandregeling. Zie info bij de Rijksoverheid en het CAK. Hier maken wij gebruik van.

Zo werkt de Buitenlandregeling

Nederland heeft met de verdragslanden (waaronder Frankrijk) afgesproken dat 'verdragsgerechtigden' recht hebben op een (basis) ziektekostenverzekering. Je betaalt een verdragsbijdrage (soort zorgpremie) aan het Centraal Administratiekantoor (CAK) in Nederland (de verdragsbijdrage is wel een stuk hoger dan de premies van Nederlandse zorgzorgverzekering). De medische kosten die in het buitenland worden gemaakt kunnen worden gedeclareerd bij het CAK. De minderjarige kinderen en/of niet-werkende echtgenoot/echtgenote kunnen met deze regeling worden meeverzekerd. De verdragsgerechtigden hebben naast volledig recht op zorg in Frankrijk ook het recht om zich in Nederland te laten behandelen, met dezelfde rechten die de inwoners van Nederland hebben op basis van de Nederlandse basisverzekering. Voor de zorgkosten die in Nederland worden gemaakt wordt er geen jaarlijks eigen risico in rekening gebracht (misschien gaat dat veranderen). Het Zilveren Kruis (GBR-ZK in Apeldoorn) is de uitvoerder van de betalingen aan de Nederlandse zorgverleners. Binnen het verdragsrecht is het niet mogelijk om voor de Nederlandse zorg een aanvullende verzekering af te sluiten en een aanvullende Franse verzekering (Mutuelle) vergoedt geen zorg die in Nederland wordt geleverd. Kijk bij lotgenoten voor uitgebreide informatie.

Door de Franse bureaucratische molens

Om van de Buitenlandregeling gebruik te kunnen maken moesten we de volgende stappen uitvoeren:

1. S1-document aanvragen bij CAK
2. Met het S1-document de schriftelijke aanvraag indienen voor inschrijving bij het Franse ziekenfonds (Assurance maladie de la Sécurité sociale) uitgevoerd door CPAM (Caisse primaire d'assurance maladie). Het (digitale) platform heeft de naam Ameli (Assurance maladie en ligne).
3. Na inschrijving bij Ameli ontvangen we een carte vitale en vragen we een aanvullende ziektekostenverzekering aan. Dit gaan we doen bij April.

Nadat we het S1-formulier bij het CAK hadden aangevraagd duurde het ongeveer een maand voordat we deze ontvingen. Met dit formulier hebben we medio augustus 2023 schriftelijk de Franse basisverzekering aangevraagd. We ontvingen geen bevestiging en we hoorden steeds maar niets. In september begon de tijd te dringen omdat we ons per 3 oktober zouden gaan uitschrijven uit de BRP (Basisregistratie Personen). We belden een Engelstalige hulplijn van het CPAM, maar de medewerker kon ons alleen maar vertellen dat de aanvraag zes weken zou duren en dat we per post zouden worden geïnformeerd.

Alfred doet voor de tweede keer de schriftelijke aanvraag voor de Franse basiszorgverzekering

Toen de brievenbus akelig leeg bleef, besloten we om langs het kantoor te gaan van Ameli. Het zag er inderdaad uit als een typisch ziekenfondskantoor. Toen we aan de beurt waren bleek dat we niet in het systeem stonden. Er liep geen aanvraag op onze namen. De brief met de aanvraag - die we niet aangetekend hadden verstuurd, dom! - was blijkbaar niet ontvangen of ergens zoekgeraakt.

Er zat niets anders op dan een compleet nieuwe aanvraag in te dienen. Binnen 1 tot 3 maanden zouden we per post een reactie krijgen.

In de tussentijd wisten we niet of we verzekerd waren. Volgens navraag bij de helplijn van het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid zouden we - volgens de Nederlandse regels - met terugwerkende kracht verzekerd moeten zijn. We gingen er maar van uit dat we vanaf de opgegeven emigratiedatum verzekerd zouden zijn.

Tot onze verrassing ontvingen we twee weken na de indiening van de tweede aanvraag een brief van CPAM. Onze aanvraag was ontvangen maar bleek onvolledig. Sommige documenten bleken te ontbreken ... merkwaardig, want we wisten zeker dat we alles hadden meegestuurd. Maar goed, toch maar weer opnieuw 2 uur werken om alle documenten bij elkaar te verzamelen en de volgende dag weer op de bus doen. Nu toen maar weer opnieuw afwachten.

Op 4 december ontvingen we eindelijk een brief van Ameli. Hierin staat dat we een voorlopig Attestion hebben welke per 3 oktober ingaat; dus met terugwerkende kracht vanaf onze emigratiedatum zijn we ingeschreven voor de Franse zorgverzekering. De voorlopige inschrijving is tot mei 2024 geldig. Voor de verloopdatum verwachten definitief te worden ingeschreven. Volgens de brief hoeven we hiervoor geen actie te ondernemen. In de brief stond ook onze burgerservicenummers (numéro de sécurité sociale) waarmee we online een carte vitale (verzekeringskaart) kunnen aanvragen.

Twee weken kregen we een brief van Ameli. Opnieuw ontbraken er gegevens die nodig zijn voor onze aanvraag. Het gaat om de bankgegevens van Alfred. Deze hadden we al twee keer gestuurd. Om de bankgegevens van Jeroen werd niet gevraagd. Jeroen had een brief bij de ABNAMRO opgevraagd waarin de gevraagde gegevens staan vermeld. De ING-bank van Alfred levert zo'n brief niet, maar ze kan wel een solvabiliteitsverklaring afgeven. Hierin staan de gevraagde bankgegevens. Deze hebben we dus opgevraagd en verstuurd naar Ameli. Wordt vervolgd.

Zorgverzekering in Frankrijk

De zorgverzekering zit best ingewikkeld in elkaar. De Franse overheid betaalt voor alle Fransen een basisverzekering en deze is inclusief tandheelkundige zorg en fysiotherapie. Voor deze basisverzekering zijn er normbedragen vastgesteld en hiervan wordt door de basisverzekering 70% vergoed. Blijft er dus 30% over die je zelf moet betalen. Voor een ziekenhuisopname of een dure behandeling kan dat een flinke rekening opleveren. Voor het gat van 30% kun je je aanvullend bijverzekeren ('Mutuelle') bij particuliere verzekeringsmaatschappijen. De normbedragen zijn echter aan de lage kant. Veel zorgaanbieders rekenen hogere prijzen dan het normbedrag. Voor dit verschil kan je je extra verzekeren. Daarnaast zijn er ook nog vastgestelde eigen bijdrages van enkele euro's per consult.

De kwaliteit van de Franse zorg is over het algemeen uitstekend. Wel zijn er steeds minder artsen op het platteland. Door de vergrijzing stoppen er steeds meer huisartsen, tandartsen en specialisten en de jongere artsen werken liever in de steden, waar de werkdruk lager is.

Uitgebreide informatie over verdragsgerechtigden

bijgewerkt: 15 december 2023

Kijk en lees verder op andere websites over emigratie naar Frankrijk.

• Het platform voor en door Nederlandstaligen in Frankrijk: nederlanders.fr
• Website voor Nederlandstaligen in de Lot, met veel informatie over emigreren: lotgenoten.fr
• Informatieve website over wonen en Leven in Frankrijk, beheerd door de firma Communities Abroad: infofrankrijk.com
• Informatie over emigreren, wonen, werken, onderwijs in Frankrijk: vertreknaarfrankrijk.nl
• Informatie over emigreren, wonen, werken met interessante artikelen waar wat verkapte reclame in zit: latravia.com
• Ervaringen en tips van Vanessa Sprong over emigreren naar Zuid-Frankrijk: sprongnaarfrankrijk.nl
• Ervaringen en tips van Maartje en Ruud over emigreren en een huis kopen in Frankrijk: rocherouge.fr
• Belangenbehartiger van Nederlanders in Frankrijk, verstrekt informatie, geeft advies en lobbyt bij overheidsinstanties. fanf.fr

Deze website is met zorg samengesteld. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. Wij zijn op geen enkele wijze aansprakelijk, noch kunnen wij verantwoordelijk worden gehouden voor welke geleden schade dan ook welke voortvloeit uit de verstrekte informatie.